- پیشینه و چگونگی تأسیس
نیروهای «پشتیبانی و مهندسی جنگ جهاد» یا به‌اختصار «پ.م.ج.ج»، در امر مهندسی جنگ در دوران دفاع مقدس، به عنوان یک نیروی اصلی و هم‌پا با دو نیروی دیگر (سپاه و ارتش) دارای جایگاه رسمی بودند، اما پس از دوران دفاع مقدس به علت ادغام سازمان مذکور، هویت تاریخی خود را ـ بر خلاف دو نیروی دیگر ـ از دست دادند؛ به طوری که دیگر در هیچ جا نام پشتیبانی و مهندسی جنگ جهاد (پ.م.ج.ج) به چشم نمی‌خورد و سازمان و نیروهای فعالش به فراموشی سپرده شدند و ارزش معنوی‌شان در جامعه کم‌رنگ گردید.
تا این که تشکل (سازمان) مردم‌نهاد «کانـون سنگرسازان بی‌سنگر»، در سال 1383 با همت هیأت‌امنای آن که متشکل از «347» نفر از فرماندهان و باسابقه‌ترین نیروهای عملیاتی و ستادی «6» قرارگاه (لشگر)، «14» تیپ و «69» گردان مهندسی رزمی و پشتیبانی جنگ جهاد سازندگی در دوران دفاع مقدس ـ از سراسر کشور ـ بودند، تأسیس گردید و باعث شد این نیروها مجدداً گرد هم آیند.
با این اوصاف، «کانـون سنگرسازان بی‌سنگر» مؤسسه‌ای فرهنگی ـ صنفی در راستای اهداف انقلاب اسلامی است که به منظور حفظ انسجام نیروهای پ.م.ج.ج، تلاش در جهت ادامة راه شهدای جهاد، حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، گرامیداشت یاد و خاطرة شهدای جهادگر و ایثارگران سازمان پشتیبانی و مهندسی جنگ جهاد (پ.م.ج.ج) در هشت سال دفاع مقدس، حمایت از ایثارگران جهاد و خانواده‌های ایشان و ترویج فعالیت‌های فرهنگی، علمی و تخصصی این عزیزان، تأسیس شده و فعالیت می‌نماید.
کلیة فعالیت‌های کانـون، غیرسیاسی، غیرانتفاعی و غیردولتی است و در چهارچوب قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران و آیین‌نامة اجرایی «تأسیس و فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد»، موضوع تصویب‌نامة شمارة 27862/ت31281/ه مورخ 1384/05/08 هیأت وزیران انجام خواهد شد.
بیش از «پانصد هزار» نفر اعضای باالقوة کانـون، همگی از ایثارگران جهاد سازندگی در دفاع مقدس (اعضای سابق پ.م.ج.ج) و هم‌چنین نیروهای داوطلب مردمی هستند که در دوران هشت سالة دفاع مقدس، با حضور در جبهه‌ها و تقدیم «3،259» شهید، «21،576» جانباز و «1،200» آزاده، نقش به‌سزایی در پیروزی رزمندگان ایفا نموده و از سوی امام امت(ره) به لقب «سنگرسازان بی‌سنگر» مفتخر گردیدند.
- اهداف
اهداف کانـون سنگرسازان بی‌سنگر، بر اساس مادة 11 اساسنامه عبارتند از:
الف) برقراری ارتباط صمیمانه بین اعضای کانـون به منظور: ادامة راه شهدا و ایثارگران پ.م.ج.ج با حرکت مستمر و استوار در جهت تحقق آخرین پیام امام(ره) به جهادگران در خصوص اهتمام به استواری پایه‌های اسلام ناب محمدی(ص) و استقلال واقعی ایران اسلامی با کمک نسل جوان؛ حفظ آثار و نشر ارزش‌های پ.م.ج.ج در دفاع مقدس و انتقال تجربیات آن به نسل‌های آینده؛ ترویج ارزش‌های مشروحة بندهای 1 و 2 در جامعه به طور عام و در میان خانواده‌ها، فرزندان و وابستگان سنگرسازان بی‌سنگر به طور خاص؛
ب) دیدارهای مستمر اعضا و خانوادة آنان و هم‌چنین ارکان کانـون با خانواده‌های معظم شهدا، جانبازان، رزمندگان و آزادگان، جهت تجدید میثاق؛
ج) کسب اطلاع از وضعیت معیشت، زندگی، موفقیت‌ها و مشکلات ایثارگران و خانواده‌های آنان و حمایت در جهت تعمیم و ترویج توفیقات و حل معظلات آنان از طرق مشروع و قانونی، از جمله اقدام به حمایت و راهنمایی اعضا جهت اخذ مجوز تشکل‌های اقتصادی و درآمدزایی توسط اعضا با مالکیت آنان و خانواده‌های آنان؛
د) هماهنگی جهت برپایی گردهمایی هم‌رزمان جهاد به صورت دوره‌ای در مرکز، استان‌ها و شهرستان‌ها؛
ه) استفاده از توانمندی‌های اعضا در جهت رفع نیازمندی‌های ضروری آنان و ایثارگران جهاد و فرزندان و خانواده‌های آنان؛
و) تلاش در جهت اجرای قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی، تصویب‌نامه‌های هیأت وزیران و مقررات عمومی مربوط به ایثارگران نسبت به اعضای کانـون، ایثارگران جهاد و خانوادة آنان؛
ز) پیگیری اشتغال اعضای کانـون، ایثارگران جهاد و اعضای خانوادة آنان؛
ح) حضور فعال، مؤثر و به‌موقع در مراسم، مناسبت‌ها و فعالیت‌های انسانی و بشردوستانه در کشور، منطقه، ملل مسلمان و جهان، با رعایت مادة 2 اساسنامه و اهداف کانـون.
- برنامه‌های راهبردی
حرکت به سمت اهداف کانـون، در قالب چهار برنامۀ راهبردی و محوری تنظیم گردیده که عبارتند از:
الف ـ برنامة دیدار) با اهداف: حفظ انسجام و صمیمیت گروهی با تکیه بر پایة «آشنایی در صحنه‌های ایثار و شهادت»، تجدید میثاق برای ادامۀ راه شهدای سنگرساز بی‌سنگر، کسب اطلاع از یکدیگر، حل انواع مشکلات (مالی، خانوادگی و ...) به وسیلة ارتباط بدون واسطۀ جهادگران با یکدیگر، رشد معنوی اعضا (با آموزش و اطلاع‌رسانی)، زمینه‌سازی برای تدوین تاریخ شفاهی پ.م.م.ج و کمک به انسجام اجتماعی این بخش از نیروهای انقلاب؛
ب ـ برنامۀ حفظ یاد) با اهداف: جمع‌آوری و حفظ اسناد، مدارک، اطلاعات و تجربیات نیروهای اعزامی جهاد، تدوین تاریخ شفاهی و مستند پ.م.ج.ج و استخراج رفتار سازمانی و فردی، فرهنگ، آیین و نتایج کار شهدا و نیروهای جهاد؛
ج ـ برنامۀ حمایت) با اهداف: ارتقای کرامت انسانی و شأن اجتماعی پیش‌کسوتان جهادگر صحنه‌های ایثار و شهادت، پیگیری حمایت‌های قانونی و اجتماعی از ایشان، حمایت از ایشان در راستای جبران خسارت‌های جانی و مالی‌یی که در دوران دفاع مقدس متحمل گردیده‌اند، و آموزش اعضا و خانوادۀ آنان جهت توانمندسازی در زمینه‌های مورد نیاز فردی و اجتماعی؛
د ـ برنامۀ ادامۀ راه) با اهداف: ادامة راه ایثارگری، جوانمردی و پیشتازی در تداوم انقلاب اسلامی در بخش سازندگی به سوی اهداف عالی انقلاب، حفظ الگوی زندۀ جهادی به عنوان پشتوانۀ ترویج آن، انتقال سینه‌به‌سینة مرام سنگرسازان بی‌سنگر به نسل آتی، و انتقال فرهنگ سازمانی و تجربیات جهادگران به نسل‌های بعدی.
