سوم خرداد ماه سال 1361 در تاریخ میهن اسلامی ما یادآور ایثارگری ها، رشادتها و حماسههای به یاد ماندنی است. خرمشهر، شهر ایثار و شهادت از جمله شهرهای کشورمان است که لقب مقاومت و پایداری در دفاع مقدس به خود گرفته است، شهری که مظلومیت بزرگ مردانی را در سینه دارد که مفاهیمی چون ایثار، جهاد، شهادت و... را به بالاترین درجه خود رساندند و با اتکال به خداوند بزرگ زیر باران آتش و گلوله چندین لشکر عراق مردانه ایستادند، جنگیدند و به شهادت رسیدند و به عالم معنی عروج کردند. شهدای مظلومی که مظلومیت و خون رنگین و مطهر آنان خرمشهر را به خونین شهر تغییر نام داد.
این شهر 575 روز با مظلومیت تمام در اشغال دشمن بود و رزمندگان اسلام بعد از مدتها آمده بودند تا از مظلوم تاریخ «خرمشهر» دفاع کنند. برای این منظور عملیات بیت المقدس در ساعت سی دقیقه بامداد روز جمعه 10 اردیبهشت 1361 با رمز مقدس «یا علی ابن ابیطالب(ع)» با حمله سلحشوران آغاز گردید.
جهاد سازندگی زمانی در این عملیات گسترده و عظیم وارد شد که به تازگی از عملیات فتح المبین فارغ گشته بود ولی ماموریتی بود که باید انجام میشد. لذا مسئولین مهندسی جنگ جهاد سازندگی بنا به ماموریت محوله با فراخوانی نیروهای جهادگر عاشق ایثار و شهادت که بالغ بر 7000 نفر نیروی متخصص و مردمی بود وارد عمل شدند و با بکارگیری دستگاهها و ادوات مهندسی، با انجام عملیات مهندسی حماسههای به یاد ماندنی از خود نشان دادند که به گوشهای از این فعالیتها در ذیل اشاره میشود.
الف) پل سازی:
با توجه به وضعیت خاص محورهای بیتالمقدس در همه محورها مجبور بودند از رودخانه یا باتلاق عبور کنند. لذا فراهم نمودن امکانات احداث پل بر روی رودخانه عریضی همچون کارون، کرخه نور و نیسان از واجبات مهم به شمار میرفت و جهادگران با احداث انواع پلها از جمله پلهای شناور بشکهای و پل سبک یونولیتی نقش مهمی را ایفا کردند که ذیلا به برخی از آنها اشاره میشود:
1. احداث تعداد زیادی آبرو توسط جهاد اصفهان
2. احداث 5 پل نفررو توسط جهاد تهران
3. احداث 2 پل توسط جهاد سمنان
4. احداث پلهای لولهای در مناطق مورد نیاز
ب) جاده سازی
با شروع عملیات و پیشروی رزمندگان، ایجاد ارتباط و تدارک و ترابری نیروها از طریق اتصال جاده خرمشهر و جاده آبادان از اهمیت ویژهای برخوردار بود که جهادگران در منطقه دارخوین با احداث جادهای به طول 17 کیلومتر در دو طرف رودخانه کارون این امر مهم را انجام و ارتباط بین نیروها را در کمترین زمان لازم ایجاد نمودند. این اقدام موثر، علاوه بر احداث بیش از 700 کیلومتر شبکه راههای گستردهای بود که در این عملیات به شرح ذیل احداث گردید:
1. احداث و تعمیر 83 کیلومتر جاده توسط جهاد خراسان
2. احداث و تعمیر 39 کیلومتر جاده توسط جهاد فارس
3. احداث و تعمیر 80 کیلومتر جاده توسط جهاد بوشهر
4. احداث و تعمیر 150 کیلومتر جاده توسط جهاد اصفهان
5. احداث و تعمیر 42 کیلومتر جاده توسط جهاد تهران
6. احداث و تعمیر 283 کیلومتر جاده توسط جهاد سمنان
7. احداث و تعمیر 25 کیلومتر جاده توسط جهاد خوزستان
پ) خاکریز زنی:
سنگرسازان بی سنگر جهاد در این عملیات اقدام به احداث بیش از 500 کیلومتر خاکریز نمودند که مهمترین آنها عبارت بودند از:
1. احداث خاکریز بین رودخانه نیسان و کرخه نور
2. احداث خاکریز در محور جاده آسفالته قرارگاه بیت المقدس
3. احداث خاکریز از جاده آسفالته اهواز – خرمشهر به طرف مرز خاکی
4. احداث خاکریز از جاده اهواز – خرمشهر به طرف شلمچه
5. احداث خاکریز در امتداد مرز بینالمللی که از شرق جاده آسفالته شلمچه به طرف غرب جاده نزدیک پتروشیمی عراق و ادامه آن به طرف شهرک ولی عصر
6. احداث خاکریزی عمود بر جاده آسفالته در روبروی حسینیه.
7. احداث خاکریز در نخلستانهای طرف راست جاده آسفالته
8. احداث خاکریز در امتداد جاده حسینیه در مرحله دوم عملیات که موفقیت این مرحله از عملیات در گرو احداث سریع همین خاکریز بود.
9. احداث خاکریز بسیار حساس که در کنار باتلاق نزدیک خرمشهر که با تقدیم شهدا و مجروحین بسیاری انجام گرفت.
ت) استحکامات و سنگرسازی:
1. احداث 2 مورد سایت توسط جهاد فارس
2. احداث یک باند هلی کوپتر توسط جهاد بوشهر
3. احداث یک باند هلی کوپتر توسط جهاد سمنان
4. احداث یک واحد اورژانس توسط جهاد بوشهر
5. احداث یک واحد اورژانس توسط جهاد اصفهان
6. احداث 6 واحد اورژانس توسط جهاد تهران
7. احداث 6 واحد اورژانس توسط جهاد سمنان
8. احداث 2000 سنگر توسط جهاد خراسان
9. احداث 15 پایگاه و 100 سنگر توسط جهاد فارس
10. احداث 1500 سنگر توسط جهاد اصفهان
11. احداث 1000 سنگر توسط جهاد تهران
12. احداث تعداد زیادی سنگر و 5 مقر توپخانه توسط جهاد سمنان
13. احداث 35 سنگر تانک توسط جهاد خوزستان
14. احداث 3 مورد حمام صحرائی توسط جهاد سمنان
15. احداث 5 مورد حمام صحرائی توسط جهاد تهران
16. احداث 2 پایگاه توسط جهاد سمنان
از دیگر اقدامات جهاد در این عملیات ایجاد تعمیرگاههای ثابت و سیار در کلیه خطوط جبهه و اعزام واحدهای سیار تعمیراتی بود که در خطوط مقدم اقدام به تعمیر وسایط نقلیه مینمودند که تعداد این گروهها به بیش از 50 گروه فعال میرسید.
ضمنا بسیج و اعزام کمپرسیهای مردمی و جهادی از سراسر کشور به منظور تدارک و انجام خدمات مهندسی از دیگر فعالیتهای جهاد در این عملیات به شمار میرود که نقش مهمی در پشتیبانی عملیات ایفاء نمودند که تعداد این کمپرسیها بیش از 1000 دستگاه بود.
ضمن گرامیداشت یاد و خاطره دلاوریها و رشادتهای جهادگرانی که در این عملیات به شهادت رسیدند، از خداوند متعال علو درجات آن دلاور مردان و توفیق ثبات قدم در ادامه راهشان را از خداوند مسئلت مینماییم.
-----------
منبع: مرکز حفظ و نشر آثار دفاع مقدس جهاد سازندگی